“Ninh tĩnh trí viễn” có nghĩa tâm thái bình lặng, không bị tạp niệm mới có thể xác định và thực hiện được những mục tiêu cao xa. Câu này là thành ngữ phổ biến ở Trung Quốc, xuất hiện đầu tiên vào những năm đầu nhà Tây Hán trong sách Hoài Nam tử – Chủ thuật huấn của Hoài Nam Vương Lưu An, câu này cũng được Gia Cát Khổng Minh trích dẫn trong “Giới tử thư” ( Thư răn dạy con) – bức thư Khổng Minh viết cho con trước khi mất, sau này đã thành kinh điển.
Nguyên văn như sau:
夫君子之行,静以修身,俭以养德。非淡泊无以明志,非宁静无以致远。夫学须静也,才须学也。非学无以广才,非志无以成学。韬慢则不能励精,险躁则不能冶性。年与时驰,意与日去,遂成枯落,多不接世。悲守穷庐,将复何及!
Phiên âm:
Phù quân tử chi hành, tĩnh dĩ tu thân, kiệm dĩ dưỡng đức.
Phi đạm bạc vô dĩ minh chí, phi ninh tĩnh vô dĩ trí viễn.
Phù học tu tĩnh dã, tài tu học dã. Phi học vô dĩ quảng tài, phi chí vô dĩ thành học.
Dâm mạn tắc bất năng lệ tinh, hiểm táo tắc bất năng dã tính. Niên dữ thời trì, ý dữ nhật khoái, toại thành khô lạc, đa bất tiếp thế. Bi thủ cùng lư, tương phục hà cập.
Dịch nghĩa:
Hành động của người quân tử là giữ tĩnh lặng để tu thân, cần kiệm để dung dưỡng đức độ. Không đạm bạc thì không thể có chí sáng, không yên tĩnh thì không vươn được xa. Học thì phải cần yên tĩnh, muốn có tài năng thì phải học; không học thì không biết rộng, không có chí thì việc học không thành. Ham muốn hưởng lạc thì không có ý chí phấn đấu, nóng vội, hấp tấp thì không tu dưỡng được tiết tháo. Thời gian mang tuổi tác qua , ý chí cùng ngày tháng trôi đi, rồi cũng trở nên khô héo, không còn giúp gì được cho đời, rồi buồn tủi nơi lều nát, sao còn khôi phục lại kịp cái chí hướng được nữa !
NĐ –
Tâm tĩnh để vươn xa…